(αποσπάσματα της ομιλίας του Μιχάλη Χαραλαμπίδη
με θέμα: Τριλογία μιας άλλης Ανάπτυξης *
που διοργάνωσε η Τ.Ε.Δ.Κ. Ν. ΧΙΟΥ)
με θέμα: Τριλογία μιας άλλης Ανάπτυξης *
που διοργάνωσε η Τ.Ε.Δ.Κ. Ν. ΧΙΟΥ)
Το σύστημα Ελλάδα κυριαρχείται σε όλες του τις εκφράσεις από μια παιδεία, συνήθεια της κατανομής, του «δώσε και μένα», της κρατικής υποτροφίας και όχι μια παιδεία της παραγωγής, του παράγω στην Ελλάδα, του κατασκευάζεται στην Ελλάδα, του made in Greece. Απουσιάζει αυτή η λέξη από το δημόσιο λεξιλόγιο.
Ακόμη και η κοινωνική σύγκρουση που κύρια επικεντρώνεται στον Αθηναϊκό πόλο αφορά την διαπραγμάτευση μιας δημοσιουπαλληλίας με το κράτος παρά την παραγωγή και την ανάπτυξη. Την διαπερνά μια συντεχνιακή αντίληψη παρά αυτή του γενικού καλού. Έχουμε συγκρούσεις για την κατανομή όταν τα παραγωγικά θεμέλια της χώρας εξαφανίζονται. Τα ασημένια σερβίτσια της οικογένειας είναι πολύ σπάνια. Παραδείγματος χάριν γίνεται ένας καυγάς για δύο τυφλά προβληματικά λιμάνια Θεσσαλονίκης, Πειραιά όταν η χώρα μπορούσε να έχει δέκα σύγχρονα διεθνή λιμάνια. Να είναι κέντρο του παγκόσμιου συστήματος μεταφορών λέω στο ένα βιβλίο της «Τριλογίας για την Ανάπτυξη».
Ακόμη και τα χρυσά της οικογένειας τα έκαναν μπακιρένια. Όταν είχαμε ανάγκη μιας παραγωγικής παιδείας αναδιαρθρώσεων εδώ είπαν στους νέους ότι είναι πολύ in να είσαι τζογαδόρος στο χρηματιστήριο. Τώρα είναι αργά για τους εργαζόμενους στο Λαναρά. Είμαστε το πρώτο θύμα της χρηματιστηριακής βόμβας, το πρώτο παγκόσμιο εργαστήριο. Τώρα ήρθε το τσουνάμι. «Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα» λέει η λαϊκή σοφία. Αλλά δεν διακρίνεται σοφία τόσο στον λαό όσο και στους άρχοντες, τους αρχηγούς.
Χωρίς μια παραγωγική παιδεία, μια παραγωγική ατμόσφαιρα Εθνικά και τοπικά δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη ή μεταανάπτυξη. Στόχος των βιβλίων μου είναι η μετάβαση σε μια παιδεία της παραγωγής και μια παιδεία της δημιουργίας. Σήμερα το σύνθημα είναι: Δημιουργικοί, Μάστορες όλης της Ελλάδας ενωθείτε.
Στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης απαιτείται επιπλέον μια παιδεία της τοπικής ανάπτυξης, του τοπικού σχεδίου. Θα έπρεπε η Κυβέρνηση με αφορμή την κρίση να χρηματοδοτήσει τοπικά αναπτυξιακά σχέδια. Εκτός των άλλων είναι άμεσης απόδοσης. Η εποχή μας αναδεικνύει το αίτημα όχι μόνον ενός νέου σύγχρονου καταστατικού των εργαζόμενων αλλά κύρια ενός καταστατικού του εδάφους, του τόπου. Η απάντηση στην παγκοσμιοποίηση είναι η επιστροφή των τόπων. Εδώ και χρόνια υποστηρίζω ότι έχουμε επιστροφή των εδαφών, των τόπων σε αντίθεση με τους εγχώριους παπαγάλους επαρχιώτες. Έχουμε ανάκτηση της Ελληνικής ΕΥΤΟΠΙΑΣ τους έλεγα στο τότε ΠΑ.ΣΟ.Κ. από το 1985. Αλλά…
Φιλοδοξούσα να καταστήσουμε την Ελλάδα όχι μόνο πολιτικό αλλά και ακαδημαϊκό παγκόσμιο κέντρο αυτών των θεωρητικών επεξεργασιών. Μου το απαγόρευσε η κομματοκρατία και η τηλεκρατία. Το αποτέλεσμα είναι ότι τώρα όλο το σύστημα Ελλάδα θέλει επιμόρφωση. Από την Βουλή, τους καθηγητές έως τους μαθητές. Το άλλο κενό το κάλυψαν οι πέτρες, οι φωτιές, όχι ο Λόγος. Υπάρχει και μια καριερίστικη κάστα που αντί για παραγωγή ιδεών επιδίδεται σε κανιβαλισμό των ιδεών μου. Ακόμη και σήμερα. Με αυτό τον τρόπο δεν μπορεί να υπάρξει παραγωγή, κυοφορία ιδεών, γέννηση δράσεων σε μια χώρα αλλά δεν μπορεί να υπάρξει επίσης Δημοκρατία. Προειδοποίησα για αυτό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Πρόεδρο της Βουλής.
Έτσι θεωρώ μεγάλης αξίας την σημερινή ΑΓΟΡΑ της ΧΙΟΥ. Την συνομιλία μου με ένα σημαντικό μέρος του συστήματος – ΧΙΟΣ που οργανώθηκε από την ΤΕΔΚ. Μπορεί να εξελιχθεί σε ένα εργαστήριο – ναυπηγείο της ανάπτυξης. Στις σημερινές προβληματικές πολιτικομματικές συνθήκες το πεδίο της παραγωγικής και θεσμικής επαναθεμελίωσης είναι το τοπικό και το περιφερειακό. Με αφετηρία το περιφερειακό μπορούμε να ανορθώσουμε την Ελλάδα. Η ΧΙΟΣ όμως αποτελεί μια πρόκληση για μια αρμονική σχέση, δημιουργική σχέση του τοπικού με το παγκόσμιο. Προϋπόθεση για αυτό είναι η ανάκτηση της φυσιογνωμίας, της ταυτότητας της Χίου και όχι η αλλοίωση της. Αν συνεχίσετε το τοποφαγικό πρότυπο την τσιμεντοποίηση όλης της ανατολικής Ιωνικής ακτής, αν φιλοδοξείτε να γίνεται κλώνος της μη Αθήνας, της Λούτσας, των Σεπολίων τότε θα εισπράξετε την τιμωρία των διαδικασιών της παγκοσμιοποίησης. Η αλλοίωση του περιβάλλοντος, του DNA σας, η πρώην Χίος είναι ο δρόμος για την υποβάθμιση, την ασχήμια. Η άσχημη Χίος θα είναι φτωχή, η όμορφη Χίος πλούσια.
Η Φιλοκαλία είναι συνώνυμη της ευτυχίας, της δημιουργικότητας. Αυτό λέει η παράδοση σας, η ιστορία σας. Υπάρχει όμως ιστορική μνήμη της Χίου; Πολύ περισσότερο υπάρχει παραγωγική μνήμη; Ποια είναι η σχέση του Ωκεανικού, του Πλανητικού η ναυτιλία δηλαδή της Χίου με το τοπικό; οι συνταξιούχοι καπετάνιοι; τα σπίτια των συνταξιούχων; Όταν η Χίος μπορεί να είναι παγκόσμιο κέντρο γνώσης και δημιουργίας για την ναυτιλία. Αυτό ήσασταν κάποτε. Για αυτό ήρθε από εδώ ο Χριστόφορος. Θα με ενδιέφερε για αυτά μια συζήτηση όλου του συστήματος ΧΙΟΣ. Μιλώ στο ένα βιβλίο μου.
Ένα δεύτερο παράδειγμα που αφορά την ταυτότητα της Χίου και το παγκόσμιο είναι η Ιωνική διάσταση της. Η διάσταση της Ιωνίας δεν είναι μόνο τοπική, περιφερειακή, είναι οικουμενική. Εδώ την περιόρισαν στον Ιωνικό και τον Πανιώνιο. Εδώ η Ιωνία δεν υπάρχει ούτε ως τοπικό ούτε ως παγκόσμιο. Δεν νομίζω ότι αυτό τιμά την χώρα, τις ηγεσίες της αλλά κύρια εσάς τους Χιώτες. Έχετε μια ακρωτηριασμένη ταυτότητα όταν η Χίος αποτελούσε μέρος του Πανιώνιου. Έχετε στην Χίο ένα διεθνές φεστιβάλ Ιωνικής Φιλοσοφίας ή συμμετοχή σας στην παγκοσμιοποίηση είναι ο φθηνός τουρισμός και η λαθρομετανάστευση; Προτείνετε το στον Υπουργό Παιδείας για να φύγουμε και από την μπανάλοποίηση του χρόνιου πλέον διαλόγου για την παιδεία . Ο διάλογος απαιτεί τον Λόγο. Αυτό απουσιάζει και έχουμε επανάληψη του παλιού, των τετριμμένων. Εδώ και χρόνια πρότεινα η περιφέρεια Αιγαίου να ονομασθεί Αιγαίου Ιωνίας. Δεν βρέθηκε ακόμη ένας Ίωνας να υπερασπισθεί την ιστορία του, την ιστορία του τόπου του, την Ιωνία. Τι παρακμή! Η Ιωνική διάσταση θα σας κάνει πλούσιους και υπερήφανους.
Ένα τρίτο παράδειγμα: Ο κόσμος σήμερα αναζητά την Πόλη, την Αγορά, μια νέα Αθήνα, μια νέα Φλωρεντία. Έναν νέο ανθρωπισμό. Την ανάδειξη μιας υπέρτατης αξίας αυτής του σεβασμού της αξίας της ανθρώπινης ζωής. Γιατί η Χίος δεν είναι διεθνές ανθρωπιστικό κέντρο όταν η ιστορία, η τραγική της ιστορία της δίνει τον ρόλο της φιλανθρωπίας. Γιατί επόμενα δεν έχει ένα διεθνές Μουσείο αλλά και Άλσος της Ζωής. Νομίζω ότι οι υπεύθυνοι του Λούβρου θα παραχωρούσαν για δύο και πλέον χρόνια τον πίνακα του Ντελακρουά σε αυτό το Μουσείο.
Γιατί η ηθική Ελλάδα, η Ελλάδα ως ηθική δύναμη όπως την ονόμασα, την σχεδίασα δεν έχει στην Χίο μια «Διεθνή Σχολή για τα ανθρώπινα Δικαιώματα και την Γενοκτονία». Το πρότεινα το 1992 σε ομιλία μου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν και ο Ανδρέας Παπανδρέου στην συνδιάσκεψη. Μετά λίγα χρόνια είχαμε τις ανατριχιαστικές εικόνες ζεϊμπέκικων στο γκαζόν, το πράσινο γκαζόν, στην Σμύρνη. Τι φρίκη. Τι ντροπή. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει κέντρο ενός νέου ανθρωπισμού. Την έκαναν κέντρο Κεμαλολαγνίας. Η Χίος από την ιστορία της είναι μια ανθρωπιστική ψηφίδα.
Στο τέλος της εισαγωγής του ενός βιβλίου μου λέω ότι ήθελα να χαρίσω μια πυξίδα στους Έλληνες. Πρέπει να προσθέσω. Τι πιο φυσιολογικό να χαρίζεις μια πυξίδα στους Χιώτες, τις γυναίκες της Χίου, τις νέες γενιές της, στην ΧΙΟ.
Χίος 4 Απριλίου 2009
*Τα τρία βιβλία του Συγγραφέα:
- «Ελληνική Ποιότητα και Ανάπτυξη η νέα Συμμαχία»
- «Πόλεων και Τόπου Παιδεία»
- «Αγροφιλία Αγροτική Αναγέννηση Νέα Αγροτικότητα»
