ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ*
ΔΥΟ ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ
19η ΜΑΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛΙΣΜΟΥ
ΔΥΟ ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ
19η ΜΑΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛΙΣΜΟΥ
Η Πολιτισμική ταυτότητα της βόρειας Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας είναι ελλιπής, χωρίς θεμέλια, ακρωτηριασμένη χωρίς έναν από τους μεγάλους πατέρες και δασκάλους, ανθρωπιστές δασκάλους της, τον Βησσαρίωνα τον Τραπεζούντιο.
Όπως ανέφερα κατά την διάλεξη μου στο Πανεπιστήμιο της Σιένας, είναι αυτός που τροφοδότησε τις διαδικασίες που γέννησαν τον Έρασμο, τις Ακαδημίες, τις Βιβλιοθήκες, το μεγάλο κίνημα του Ουμανισμού. Μια επανάσταση στην Ευρωπαϊκή Παιδεία.
Παρατήρησα με πόσο μεγάλο ενθουσιασμό δέχθηκαν οι Φοιτητές και Φοιτήτριες του Πανεπιστημίου της Σιένας την πρόταση μου για ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Σπουδών που θα φέρει το όνομα του Βησσαρίωνα, του δασκάλου, ανάλογο του Έρασμου, του μαθητή. Τον ίδιο ενθουσιασμό είδα στις Βρυξέλες.
Αυτή όμως η Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που υπερβαίνει τον μικρόκοσμο, τον μαχαλά και μας βάζει σε ένα Ευρωπαϊκό και οικουμενικό πεδίο πρέπει να έχει πρωταγωνιστές τους Έλληνες και ειδικά τους νέους Πόντιους. Δεν μπορείς να έχεις προγόνους όπως ο Βησσαρίων και να περιορίζεσαι στην μονοκαλλιέργεια του χορού, του κακού μάλιστα χορού. Είναι κακός γιατί στερείσαι μνήμης, μουσικής δηλαδή, γιατί η μουσική προέρχεται από την Μνήμη, το Μουσείον, τις Μούσες.
Έξι αιώνες περίπου πριν σε αυτήν την πόλη ο Βησσαρίων προειδοποίησε την Ευρώπη, τον Κόσμο για τα δύο κακά του 20ου αιώνα, τον Κεμαλισμό και τον Ναζισμό. Τους προειδοποίησε ότι θα στιγματισθούν. Και στιγματίσθηκαν.
Από εδώ, από την Νυρεμβέργη, αυτήν την πόλη με τους πολλούς συμβολισμούς, μπορείτε ως νέοι άνθρωποι, ως συναθλητές μιας ανθρωπιστικής Ευρωπαϊκής, Πανανθρώπινης υπόθεσης να αναδείξετε το αίτημα για την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως Ευρωπαϊκής ημέρας μνήμης των θυμάτων του Κεμαλισμού. Όπως έχουμε την 27η Ιανουαρίου για τον Ναζισμό.
Ο σημερινός μας ορίζοντας, η ιδέα οδηγός είναι η 19η Μαΐου Ευρωπαϊκή ημέρα μνήμης ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ. Η δική σας γενιά έχει το χρέος να πετύχει αυτόν τον στόχο, να φθάσει σε αυτό το βάθρο της ηθικής νίκης. Με θλίψη αλλά και περιφρόνηση παρατηρώ όλες αυτές τις μικρό επαρχιώτικες εκδηλώσεις κατανάλωσης του στόχου, του ορίζοντα που έκφρασα δύο και πλέον δεκαετίες πριν με την φράση ΠΟΝΤΙΟΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΗ.
Δεν είμαστε όμως στο 1984. Είμαστε στο 2009.
Εσείς οι νέοι άνθρωποι δεν μπορεί να είστε της κατανάλωσης, πρέπει να είστε της υπέρβασης, της δημιουργίας, του συγχρονισμού με την ιστορία. Το δικαίωμα στην μνήμη ολοκληρώνεται παραμένει ζωντανό, ζωοφόρο, νομιμοποιείται και σταθεροποιείται όταν έχει την συνέχεια του ως Ευρωπαϊκό Πανανθρώπινο αίτημα. Με τον αγώνα για την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως Ευρωπαϊκής ημέρας μνήμης των θυμάτων του Κεμαλισμού.
Η ιστορία ζητά από εσάς τους νέους να είστε δημιουργοί, αθλητές αυτού του ευγενούς αγώνα. Αυτό αποτελεί μια έκφραση νεότητας και αυτοεκτίμησης.
*Κατά την ομιλία του στις 13/06/2009 στην Νυρεμβέργη με θέμα: Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ